Salda Gölü Bisiklet Yolları Projesi
Salda Gölü ve çevresinde sürdürülebilir ulaşım politikalarını hayata geçirmek amacıyla bisiklet yollarının oluşturulması hedeflenmiştir. Bu kapsamda bölgeye gelen turistlerin yoğunluk oluşturduğu alanlar tespit edilerek, bisikletin hem günlük ulaşım aracı olarak kullanılmasını hem de turistik etkinliklerin gerçekleştirilmesini sağlayacak güzergahlar belirlenmiştir. Salda Gölü çevresinde Salda, Yeşilova, Kayadibi ve Doğanbaba ile bağlantılı ve göl çevresini tamamen dolaşacak şekilde belirlenen güzergah toplam yaklaşık 43 km uzunluğundadır.
Salda Gölü Seyir Terasları Projesi
Salda Gölü çevresinde ziyaretçilerin kullanımı için göl ve çevresinin gözlemlenebileceği uygun bakı noktalarında 7 adet seyir terası ve ahşap yürüyüş yolları projesi tamamlanmıştır.
Beyaz Adalar Otopar Projesi
Beyaz Adalar bölgesine yaklaşık 2 km mesafede ve sit alanı dışında yeni bir otopark planlanmış olup, beyaz adalara araç geçişi tamamen yasaklanacaktır.
Koruma Amaçlı İmar Planı Çalışması
Salda Özel Çevre Koruma Bölgesi’nin tamamında plansız gelişmeyi önlemek amacıyla 1/25.000 ölçekli Salda Özel Çevre Koruma Bölgesi Koruma Amaçlı İmar Planı çalışmaları tamamlanarak askı sürecine geçilmiştir.
Salda Gölü Unesco Başvurusu
Salda Gölünün UNESCO Dünya Miras Geçici Listesine dahil edilmesi için UNESCO Milli Komite temsilcileri ile görüşme yapılmıştır. Salda Gölü ve çevresine ilişkin bilgiler Milli Komite ile paylaşılmış ve süreç koordineli şekilde yürütülmektedir.
Bilimsel Çalışmalar
ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA)’nın, Türkiye’nin Maldivleri’ olarak bilinen Salda Gölü’nün Mars’taki Jezero Krateri ile benzer bir mineral oluşumu ve jeolojik yapısına benzerliğini vurgulayan açıklamalarından ve Reuters’ın Türkiye’den fotoğrafları geçmesinden sonra tüm dünyanın gözünü üzerinde toplayan Salda Gölü bilimsel olarak oldukça popüler hale gelmiştir.
Salda Gölü’nü diğer göllerden ayıran en önemli özellik; stromatolit oluşumlarına uygun jeobiyokimyasal bir ekolojik sürece sahip olmasıdır. Bu süreç sonunda; tabanda beyaz renkli hidromanyezit içerikli stromatolitler oluşmaktadır. İklim, jeolojik yapılar ve bakteri ile Cyanobacteria etkileşimi sonucu oluşan bu çökellerin, ilk kez 3,5 milyar yıl önce yeryüzünde oluşmaya başladıkları çeşitli kaynaklarda belirtilmektedir. Bir anlamda, en eski fosil niteliğinde oldukları kabul edilmektedir. Günümüzde bu fosillerin güncel örnekleri olan modern stromatolit oluşumları Salda Gölü’nde gözlenmektedir.
Salda Gölü Mikrobiyal Ekolojisi
Salda Gölündeki stromatolit oluşumlarının Dünya’da az bulunan bir örnek olması ve gölün bu yönü ile ekolojik olarak benzersiz özelliğe sahip olması, Salda Gölünün mutlaka ve çok titiz korunmasını zorunlu kılmaktadır. Bu kapsamda; NASA’nın Mars’tan getireceği kayaçlar üzerinde yapılacak çalışmalarda dayanak oluşturacak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve İTÜ işbirliği ile gerçekleştirilecek olan “Salda Gölünün Mikrobiyal Ekolojisinin İleri Moleküler Yöntemlerle (Metabarkodlama) Belirlenmesi ve Jeomikrobiyolojik Karakteristiklerinin Haritalanması Araştırma & Geliştirme Projesi” başlatılmış, saha analizlerine başlanmıştır. Proje kapsamında; gölün içerdiği mikrobiyal topluluklar, yeni nesil moleküler teknikler ile ilk defa ortaya konacak; detaylı jeokimyasal ölçümler ile kıyaslanarak gölün jeomikrobiyolojik haritası oluşturulacaktır. Bu rehber proje, Türkiye’ye has yeni türlerin ortaya konmasına imkan sağlayacağı gibi uluslararası bilim camiasına da önemli veriler sunacaktır.
Salda Gölü Arıtılmış Atıksuların Geri Kazanımı Projesi
Salda Gölü ve havzasının atıksu kaynaklı kirlilik ve bozulmalara karşı korunmasının sağlanması için alanda bulunan yerleşimlerden kaynaklanan atıksuların bertarafına yönelik çalışmalar da Bakanlığımızca (İller Bankası Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü) yürütülmekte olup projelendirmesi tamamlanmıştır. Arıtılmış suların doğrudan Salda Gölü ve Havzasına deşarj edilmesinin Salda Gölünün eşsiz doğal yapısına zarar vermemesine yönelik; bölgeye özgün yeni nesil ileri arıtma teknolojilerinin tespiti ve arıtılmış suyun %100 e yakın oranda geri kazanılmasına ilişkin çalışmalar başlatılmıştır.
Salda Gölü ve Havzası Su Potansiyelinin Belirlenmesi
İklim değişikliğinin Salda Gölü havzası üzerindeki etkilerinin belirlenmesi ve azaltılmasına yönelik olarak; Salda Gölü ve Havzası Su Potansiyelinin Belirlenmesi Projesi başlatılmıştır. Proje kapsamında; göl havzasının hidrolojik bileşenlerinin tanımlanarak sayısallaştırılması, gölün beslenim-boşalım dinamiğinin ortaya konması, havza ölçeğindeki hidrolojik çevrim bileşenlerinin zamansal ve konumsal analizleri, göl sisteminin, havzada meydana gelebilecek doğal ve/veya antropojenik baskıların belirlenmesi sağlanarak, havza bazında sürdürülebilir koruma-kullanma ilkelerinin belirlenmesi ve etkin yönetimini sağlamak üzere karar vericilere yol gösterecek. İncelemeler; konunun gerektirdiği bilimsel yöntem, teknik ve teknolojiler kullanılarak yetkin araştırmacılar tarafından gerçekleştirilecek. Salda Gölü Havzası ve göl sisteminin hidrolojik-hidrojeolojik kavramsal modeli ve etki analizleri sonuçları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından titizlikle uygulanarak gölün beklenen doğal ve/veya antropojenik baskılara karşı korunmasına yönelik önlemlerin belirlenmesine rehber olacaktır.
Salda Gölü Özel Çevre Koruma Bölgesi Sosyo-Ekonomik Analiz
Salda Gölü Özel Çevre Koruma Bölgesi Sosyoekonomik Yapısının Mevcut Durum Tespiti Araştırması, Salda Gölü Özel Çevre Koruma Bölgesi içerisinde yer alan Yeşilova ilçesi ile bu ilçeye bağlı Salda, Doğanbaba, Kayadibi, Işıklar, Düden Köyü ve Niyazlar köylerini kapsamaktadır. Sosyoekonomik analiz çalışması kapsamında ÖÇKB içerisinde bulunan yerleşimlerde yaşayan 154 kişiyle hane halkı anketi gerçekleştirilmiş; ÖÇKB içerisindeki tüm köy ve mahallelerin muhtarlarıyla görüşmeler yapılmıştır. Ayrıca, göl çevresinde faaliyet gösteren 21 işletme ile anket çalışması ve görüşmeler yapılmıştır. Çalışmalardan elde edilen verilere göre; bölgenin yıllık toplam gelirinin büyük kısmının Türkiye ortalamasının altında olduğu, Bölgede tarım ve hayvancılık giderek etkisini kaybettiği, turizm önemli bir geçim kaynağı olarak bölgede etkisini hissettirmeye başladığı ortaya çıkmıştır.
Salda Gölü Özel Çevre Koruma Bölgesi Taşıma Kapasitesinin Belirlenmesi
Salda Gölü ÖÇK Alanında Taşıma Kapasitesinin Belirlenmesi çalışması ile; Beyaz Adaların yoğun ziyaretçi baskısı altında olduğu, bu baskının her geçen yıl katlanarak arttığı görülmektedir. 2019 yılında beyaz Adaların ziyaretçi sayısı 1.308.070 kişiye ulaşmıştır. Taşıma kapasitesi çalışmaları sonuçlarına göre; önerilen alan yönetimi ve yapılacak doğal ahşaptan patikalar üzerinden gerçekleşmesi planlanan ziyaretçi sayısı yıllık 572.173 kişidir.
Beyaz Adalar
Plajlar
Piknik Alanları
Salda Gölü Özel Çevre Koruma Bölgesi Taşıma Kapasitesinin Belirlenmesi Projesi sonuçlarına göre;
Beyaz Adalar mevkiinde plaja ve göle girilmesine izin
Beyaz Adalar mevkiinde kontrolsüz kullanımları önlemek ve taşıma kapasitesinin üzerindeki kullanımların önüne geçmek amacı ile doğal ahşap malzemeden yol ve seyir terasları yapılacaktır. Ziyaret bu platform üzerinden seyir ve yürüyüş şeklinde olacaktır.
Ziyaret süreci içerisinde alan kılavuzları ve tur rehberleri ziyaretçilere alandaki tutum ve davranışları konusunda rol model olacak ve yönlendirme yapacaktır.
Bölgede ziyaretçi yönetim araçlarını kullanan etkin ve teknik bir alan yönetim sistemi kurulacaktır.
Yöre halkının ve ziyaretçilerin farkındalık düzeyleri arttırılmalı, yöre halkının aidiyet duygusu yönlendirilecektir.
Girişimcilik teşvik edilecektir.
Gölün beslenmesini engelleyecek veya azaltacak uygulamalara izin
Suyun tasarruflu kullanımını sağlayacak sulama sistemleri ve kuru tarım teşvik
Gölde su kalitesinin izlenmesi için Göle özel “Su Kalite Standartları» oluşturulacaktır.
Salda Gölü Biyoçeşitlilik Araştırma Projesi
Salda Gölü Özel Çevre Koruma Alanında Biyoçeşitliliğin (flora-fauna) tespiti, mevcut durumun ortaya konulması; endemik, nadir, nesli tehdit ve tehlike altında olan tür ve habitatların sınıflandırılması ile tehditlerinin belirlenerek korunmasına esas verilerin ortaya konması amacıyla Biyolojik Çeşitlilik Araştırma Projesi başlatıldı. Proje süresi 2 yıl olarak planlandı.
Bakanlığımız koordinasyonunda proje yürütücüsü Ekolog ve diğer uzman ekip ile ( Botanik, Omurgasız ve Memeli Uzmanı, Ornitolog, Herpetolog, Hidrobiyolog, Hidrojeoloji Mühendisi, Beşeri Coğrafya Uzmanı , Jeoloji Mühendisi CBS Uzmanı) arazi çalışmaları yapılmaktadır. Alanda çok sayıda lokal endemik bitki türüne ev sahipliği yapan serpantinli alanlar ve tuzcul bataklıklar bulunmaktadır.
Salda Gölü ve çevresinde sulak alan, dere, kumul, ibreli orman, ağaçlık, dağ bozkırı, kayalık, tarım gibi habitatlar mevcuttur. Salda Gölü’nün çevresindeki ibreli orman habitatları doğu bölümü hariç gölün tüm çevresinde olup kızılçam, karaçam ve boylu ardıçlar saf ve karışık ormanlar ile yer yer seyrek ormanlardan oluşmaktadır. Göl, Türkiye’nin en derin gölüdür. Aynı zamanda bazı su kuşu türlerinin belirli zamanlarda önemli miktardaki populasyonlarını barındırmaktadır.
Jeolojik ve kimyasal özellikleri, barındırmış olduğu endemik türler ile Önemli Doğa Alanı ve Önemli Kuş Alanı kriterlerini sağlayan Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından koruma altına alınan kritik türlere ev sahipliği yapan Uluslararası ve Ulusal düzeyde öneme sahip bir alandır.
Flora-Fauna türlerine ait tespit ve teşhis çalışmaları devam etmektedir.
Proje kapsamında alan yönetimi yaklaşımı ile sürdürülebilirlik anlayışına uygun şekilde Salda Özel Çevre Koruma Bölgesinde yapılacak Yönetim Planı ve Fiziki Planlama çalışmalarına altlık oluşturulacak, dolayısıyla, bölgenin biyolojik zenginliğinin gelecek nesillere aktarılması ve tanıtılması, bölge halkı için ekolojik ve ekonomik sürdürülebilir bir geleceğin yaratılması sağlanmış olacaktır.
